Astma?

Jobben mine er brukarstøtte for programvare og maskinvare. Arbeidet har endra seg litt etter kvart, og etter den siste store omorganiseringa arbeider eg i ei avdeling som får ein god del telefonar. Dette har eg måtta be meg friteken for - for det meste, sjølv om eg hjelper til dersom det er mangel på folk.

Som de veit snakkar eg nesten aldri privat. Dette er eg godt nøgd med. Mange år i denne verda har synt meg at det er sant som det står skrive: "Der det er mange ord, vantar det ikkje på synd." Det meste av det menneska seier er anten "sladder eller sludder". Men når eg no skulle snakke med kundane på jobben, vart eg sår i halsen etter berre nokre minutt kvar dag. Difor gjekk eg til fastlækjaren og fekk der ei tilvising til spesialist.

No den 10. var eg hos øyre-nase-hals spesialisten. Etter vi hadde snakka ei lita stund, sa han at det var ikkje halsen min som var problemet, men måten eg snakka på. Eg snakka altfor lenge på utpusten, sa han. Fordi det ikkje passerte nok luft over røystbanda når eg snakka, måtte eg strame dei meir for å få nok lyd. Dette var grunnen til vanskane mine. Eg kunne gå til ein logoped og lære meg å snakke på rette måten, men det var i seg sjølv mistenkjeleg at eg ikkje pusta djupare enn eg gjorde. Kunne det vere astma? Så han sende meg til lungelækjaren rett ved sida av.

Lungelækjaren gjekk gjennom ei lang sjekkliste. Først hadde ho minst eit dusin dråpar på armen min og stakk hol i skinnet gjennom kvar av dei for å sjå om eg var allergisk mot ulike vanlege ting. Eg måtte ta ei pusteprøve der eg bles gjennom eit røyr. Dette synte at eg berre hadde 78% av lungekapasiteten dei venta ut frå alder, kjønn, høgde og vekt. Det er ikkje så lite at eg merkar det i dagleglivet, eg kan til dømes gå opp trapper og slikt, men det er altså så lite at eg ikkje kan snakke høgt og lenge. "Nokon folketalar blir du ikkje" som halslækjaren sa. Etter denne testen pusta eg inn eit pulver som er ein vanleg astmamedisin. Så vart eg intervjua om diverse ting som har med helsa å gjere, særleg om astma og allergi i familien. Eg veit no ikkje alt om det, men eg veit at det ligg litt allergi i slekta, og eksem som eg sjølv hadde i oppveksten, og astma som eg hadde som liten.

No var lungespesialisten heilt sikker på at det var astma eg hadde. Ho fann fram to typar medisin, ein som opnar bronkiane på kort sikt (rundt 15 minutt) og ein som skal redusere astma på lang sikt, ein heilt ny type. Men no tek soga ei litt uventa vending.

Det var ikkje teikn til allergi av noko slag. Og ei ny blåseprøve synte nett det same som den første. Astmamedisinen hadde ikkje hatt nokon verknad på meg i det heile.

Dette gjorde ikkje noko inntrykk på spesialisten, som likevel gav meg resept på desse to medisinane. Eg er på alle andre måtar eit klassisk tilfelle, ser det ut til. Men eg har ein heilt annan teori. Eg trur det er fordi eg no i 45 år har gjort mitt beste for aldri å verte andpusten (fordi det tok meg til randa av grava då eg var liten). Difor har lungene mine aldri utvikla seg fullt ut til det volumet dei vanlegvis har hos menneske som har brukt ungdomsåra til å spele fotball og leike i senga. Eg har vore moderat aktiv, men eg har vore aktiv i sakte kino, alltid litt under der du vert andpusten. Eg går fort, men eg spring ikkje. Eg syklar, men ikkje fort. Eg skyr all konkurranse som pesten, og eg spring ikkje etter jentene.

Eg trur ein grunn til at lækjaren aldri tenkte på dette er at eg ikkje er feit. Menn i min alder er nesten alle feite dersom dei ikkje driv ganske aktiv mosjon. Men sidan eg ikkje kan ete feitt (eller rettare sagt berre nokre få gram om dagen) og går ganske mykje, så ser eg rimeleg slank og sunn ut. "Men det er utenpå", som det heiter i barnesongen.

Skal eg vere ærleg så veit eg ikkje om det er mogleg å trene opp lungene i så høg ein alder. Men eg har tenkt å prøve. Eg har ikkje lyst å gå resten av arbeidslivet mitt på dyre medisinar (sjølv om det er skattepengane våre som betalar det meste) som eg med eigne auge har sett ikkje verkar.

Eit iskaldt gufs frå fortida

Det er varmare her i datastova no enn for ein halvtime sidan.  Dette kjem nok ikkje minst av at eg omsider drog den tunge kontorpulten ut frå veggen og fann, i hjørnet bak reolen, ei glipe mellom golv og vegg som ein kunne stikke ein liten finger gjennom.  Vintervinden bles rett inn.  Eg hadde alt tetta fleire mindre gliper i ytterveggane på dette rommet, men den største hadde vore ute av syne.

Du skulle trudd at hus som var bygde ein generasjon eller meir før elektrisk straum kom til lands, ikkje var vidopne for vinteren slik som dette.  (Eg kan framleis kjenne at kald vind bles inn her eg sit no, men mindre enn før.)  Tetta ikkje folk med torv eller noko slikt?  Eg las nyleg at dei hermetisk tette husa no for tida er noko av grunnen til at det er så mykje astma og slikt. Det trur eg ikkje så veldig mykje på.  Eg hadde astma i oppveksten og det var i eit gamalt hus, om enn ikkje fullt så trekkfullt som dette.  Ei meir rimeleg forklaring er at astma er delvis arveleg, og dess fleire pasientar som lever lenge nok til å få born, dess meir vanleg vert det.  Dette er ein god ting.  Men eg har no likevel gjort mitt til å halde talet nede på det viset, kan du sei.

Lukkevitskap

Dersom de har prøvt å kike i den engelske dagboka mi siste året, har de sikkert støytt på uttrykket "Happy Science", lukkeleg vitskap.  Dette er det offisielle engelske namnet no på ein nokså ny japansk religion. I heimlandet heiter han "Kofuku no Kagaku", som meir tyder vitskap om lukke. Inntil nyleg var det engelske namnet "IRH", som var ei forkorting for Institutt for Forsking i Menneskeleg Lukke.

Trass i det vitskaplege namnet er dette så absolutt ein religion.  Grunnleggjaren gjer krav på å vere omlag ein femtepart av guden El Cantare, som ingen har høyrt om før.  Dette er mistenkjeleg praktisk, sidan Ryuho Okawa, grunnleggjaren av religionen, kan starte med blanke ark.  Heilt blanke er dei likevel ikkje, for han nemner fleire andre som óg har vore ein del av El Cantare. Mest kjend er Buddha, og dette gjer at religionen av somme blir rekna som ei buddhistisk sekt.  Du kan ikkje vere så veldig usamd med Buddha dersom du var han i eit tidlegare liv, meir eller mindre. Den greske guden Hermes er óg ein av desse, ikkje spør meg kvifor.  Zeus var ikkje, men han er ein av dei store åndene i den niande dimensjon, saman med folk som Jesus og Newton og Confusius. Ikkje småfolk der altså.  Men El Cantare er den framste av dei, seier Ryuho Okawa, som altså er omlag 20% av El Cantare.

Så langt høyrest det ut som reine skjære toskeskapen, men fullt så enkelt er det ikkje. For denne teologien er berre nokre avsnitt her og der i nokre av bøkene til Okawa.  For det aller meste skriv han om korleis menneskesinnet verkar, og kva ein bør gjere for å bli eit betre menneske og både bli lukkeleg og gjere andre lukkeleg.  Mykje av dette er kjent stoff for meg frå tida mi i Smith's Venner. Det Okawa kallar "sjølv-refleksjon" er mykje godt det same som hine kalla "å døme seg sjølv", og dette er ikkje så deprimerande som det høyrest ut.  Som Bibelen seier, "dømde vi oss sjølve så vart vi ikkje dømde".  Noko liknande ligg i botnen for El Cantare sin filosofi.  Han seier at dersom ein på alvor reflekterer på det ein har gjort feil, så vil desse feila bli sletta or vår personlege historie og i staden vil det bli skrive som vi skjønar at vi skulle ha gjort. Dette gjeld vårt kartotekkort i himmelen, naturlegvis; det er ikkje slik at ein skal la vere å betale gjelda si.

Den første berebjelken i Lukkevitskapen er likevel "kjærleik som gjev", altså ikkje at ein ventar på at andre skal vise kjærleik mot ein men at ein gjer noko for dei utan å vente noko att.  Dette er mykje godt den same tankegangen som vi finn hos Jesus, og det kan vel vere at det er der Okawa har lært det. Kristendomen er lite utbreidd i Japan, men Okawa arbeidde nokre få år i New York og lærte seg engelsk der, så han kan vel har gått gjennom Bibelen medan han var der. Han likte å lese frå ungdomen av.

Grunnen til at vi kjenner Okawa sine lesevanar er at tredje bjelken i religionen hans er Visdom. Han oppfordrar alle til å lese, då helst ting som er skrive av høge ånder - altså heilage skrifter og klassisk litteratur - heller enn kiosklitteratur og underhaldning.  Fjernsyn bør ein vise måtehald med, for det tek altfor mykje tid i høve til kva ein får att for det.  Fjernsyn og film kan vere greitt når ein skal lære om ting ein ikkje har sett før, så får ein sjå korleis dei ser ut, men etter det er bøker betre, då dei er meir konsentrert kunnskap.  Ein bør alltid vere interessert i å lære så mykje som mogleg av sanning, og så tenkje over korleis ein kan gjere nytte av det til å finne opp noko som kan hjelpe andre.  Velvilje er ikkje så veldig til nytte når ein er uvitande.

Fjerde og siste bjelken er Framgang. I alt ein gjer må ein ha for auge at det skal vekse inn i framtida, jamvel etter at vi er borte frå denne verda. Vi må vere fulle av von og mot, men desse skal det helst vere grunn for.  Difor må dei andre bjelkane vere på plass slik at vi har eit solid grunnlag for å byggje noko som varer og veks.  Okawa har tru på at vi kan byggje eit "Utopia" her på jord, ikkje gjennom politisk planlegging men ved at kvar av oss legg vinn på kjærleik, sjølvransaking, visdom og altså framgang. På lang sikt vil han avskaffe Helvete, men det ligg naturleg nok svært langt fram i tid...

Kor som er, eg har lært mykje og forstått mykje betre enn før takka vere bøkene hans. Eg har allereie ein religion, som de veit, og den er for livstid og endå lenger.  Men eg har fått sjå mange ting frå nye sider. Og det er då ein ser djupna i ting, veit du.  Eg vil sei at eg er blitt ein betre kristen og eit betre menneske av å lese og tenkje gjennom bøkene til Okawa, merkeleg nok. Men så skulle det kan hende ikkje så mykje til.  I alle fall ikkje på langt nær så mykje som eg trudde. 

Flyttedag som domedag

Å flytte er å halde domedag over seg sjølv.

No sa rettnok gamle Ibsen at det var å skrive som var å halde domedag over seg sjølv. Men eg må undrast på om han noko tid sjølv flytte nok innbu til å fylle eit heilt hus.  Det er då du oppdagar kor mykje du eigentleg kunne ha klart deg utan.  Men det er óg då du oppdagar det som heng fast ved deg.

Sist eg flytte var i 2006, på nett same dagen dessmeir. Då kasta eg bokstaveleg talt eit tonn med ting - fleirfaldige store billass - og det var ikkje berre moro å kvitte seg med ting eg hadde hatt mykje glede av ein gong for lenge sidan.  Eg slakta meir enn eitt hundre dataspel den gongen, og tok vare på berre dei eg trudde eg kom til å spele i framtida óg.  Men no var det fire år sidan, og dei fleste hadde eg ikkje eingong sett på.  Eg hadde ikkje opna skuffa dei låg i.  Så eg kasta dei fleste av dei, sjøl om eg denne gongen óg tok vare på somme.  Eg har ei kjensle av at dersom eg lever til å flytte ein gong til, vil eg framleis ikkje ha sett på dei fleste av desse.

Det var på same måten med teikneseriar og bøker.  Frå byrjinga av november 2005 og fram til eg flytte, bar eg nesten dagleg med meg ein plastpose med bøker eller blad til bruktbokhandelen. Likevel hadde eg ei bokhylle full med bøker og to kartongar med teikneseriar som eg rekna for sikkert at eg kom til å lese der eg kom.  Eg har berre lese nokre få av dei.  Fram til denne flyttinga har eg teke med meg nokre bereposar att, men det er enno mange att som eg lurer på om eg kjem til å lese nokotid.  Eg har difor teke med meg somme til byen sjølv etter at eg flytte, medan minnet om å bere dei i kassevis framleis er friskt i minne.

Så var det desse datamaskinene då.  Eg har fleire av desse som er så gamle at eg ikkje ville ha brukt dei sjølv om dei virka som dei skulle.  Men eg har ikkje hatt hjarta til å kaste dei, eller det har ikkje høvd seg slik. Eg har tre av desse, og to som er framleis ganske gode men som treng å reparerast.  Eg har tinga ei ny straumforsyning som eg trur vil vere nok til å få den eine i stand att. Det er faktisk den beste maskina eg har i huset - om ho berre ville virke...  Men dei tre gamle, og dei to berbare som skjermen er gåen på og garantien er gått ut, dei kunne eg godt vere forutan. Elles har eg gamle tastatur, fleire enn eg har maskiner, og batterieliminatorar som ikkje eg veit kva er til lenger.  Så det er rom for meir opprydding.

I det minste er eg kvitt dei mangfoldige bereposane med CDar som eg hadde kjøpt frå 80-talet og framover.  Eg har framleis eit CD-stativ, men det er berre nokre japanske CDar der.  Alt anna er kasta, men eg rippa dei til harddisken først.  Om eg vil kan eg høyre dei både heime og på jobben, ved å peike nettlesaren min til http://trine.itlandm.operaunite.com/media_player/. Hendig.  Men dei fleste av platene var det berre ein eller to gode songar på, og dessutan har min smak endra seg ein god del over åra.  Så det er ikkje mykje eg lyttar til dei.

Men det er altså likevel svære mengder jordisk gods eg har dragsa med meg.  Og lat oss ikkje gløyme dei tallause plagg eg kjøpte, for det meste då eg gjekk saman med Henriksen-jentene. Eg har slite ut berre nokre få av plagga i mellomtida, og då mest dei det var få av, naturleg nok. Det er berre nokre få bukser som passar meg, sidan dei fleste var kjøpte då eg var tjukkare, nokre rett gamle nokon då eg var tunnare.  Dessutan er somme berre til sommarsbruk. Men eg har framleis skjorter eg ikkje eingong har pakka opp.  Samla meg skattar på jorda, der Møll og rust et dei opp?  Vi får sjå korleis det går.  Men det blir nok ikkje mange skjortekjøp dei neste åra heller.

Og med dette endar eg endå eit tarvlaust brev.

Ei raud lita stove

Slik ser huset ut frå vegen. Problemet er, som du ser på dette biletet, at vegen er ikkje der. Han er snødd ned.  Han vart rett nok brøyta nokre minutt før vi var ferdige med å flytte inn, men snødde att eit par dagar seinare. Vegen kryssar ein bø som ligg i enden av ei lang rekke bøar, så vinden får godt tak og tek med seg snø til å viske ut vegen med.

Men hus er der.  Det du ser i framgrunnen er uthuset. Der er veden lagra, og eg kan trøyste deg med at det er rikeleg med ved.  Elles er uthuset i bruk av huseigaren til å lagre ting.

Sjølve huset er nokså lite og sikkert meir enn hundre år gamalt.  Det minner meg om huset eg vaks opp i heime på Fossheim, men er litt annleis i det at kvart rom har golv i ei eiga høgd. Så når eg går frå eitt rom til eit anna, går eg anten eit lite steg ned eller opp.  Ja, det gjeld ikkje fullt alle rom - gongen og vindfanget er på same høgd og heimekontoret (som før var eit soverom) er berre litegrann høgare, og kjøkenet er jamhøgt med stova.  Dei to er halvvegs eitt rom, for det er ei døropning mellom dei men inga dør og ikkje hengsler for dør; det er meint å vere ope. 

Huset er nyleg renovert, i alle fall første høgda.  I stove og kjøken er både golv og vegger nye, i heimekontoret er i alle fall golvet nytt medan veggene ser ut til berre å vere målt over.  Av einkvan grunn er det ei lita glipe mellom golvet og eine veggen som skil heimekontoret frå uthuset.  Sidan uthuset sjølv har ganske gisne vegger, bles nordavinden beint inn der.  Eg tetta til med ei fille, det var iskaldt på føtene i den kulda vi hadde no i vinter.  No var dette rommet frå først av laga til soverom, og det kan vere folk flest likar å ha det kaldt når dei søv, men eg tvilar på at dette var med vilje gjort.  Då kunne det vore laga annleis, med ein ventil.  Det er nok heller slurv.

Men for det meste gjer huset tena.  Det er ikkje særleg isolert i andre høgda, men første høgda held varmen ganske godt når ikkje det er ovkaldt slik det var somme tider i vinter.  Veggene er tjukke, truleg er det tømmervegger som er kledde innvendig og utvendig, men om dei er isolerte utanom det kan eg ikkje sei.  Trur gjerne det, men kulden kjem til dels frå at huset har tre dører ut.  Ja, den eine er no til uthuset, men der er det like kaldt som ute.

Eg har framleis ikkje pakka opp alt og sett på plass.  Men det er ei anna soge.  Kan hende eg skal fortelje om flyttinga ein annan gong?

No med tarvlaus dryging!

Sidan eg ikkje vart buande på Nodeland livet ut, tykte eg det var på tida å gjere ende på Kaosnodeland dagboka óg.  Dessutan ønskjer eg å skilje dei politiske postane i eit eige forum.  Eg har rettnok ikkje gjort det i den engelske dagboka, sjølv om eg har eigne kategoriar der. Men her trur eg det kan vere lurt. Difor er alt av politikk og samfunnsliv frå no av å finne i "Møllspiste meninger" - på bokmål, så sjølv dei einfaldige skal kunne lese det.  Denne dagboka derimot er om meg og mitt.

Som namnet seier skulle det eigentleg ikkje vere bruk for ei eiga dagbok på norsk.  Hadde Google Translate levt opp til vanleg Google standard, kunne de ha lese The Chaos Node på norsk.  Men det har synt seg å vere vanskeleg.  Og det er likt til at ikkje fullt alle som kjenner meg skjønar engelsk på høgskulenivå, av ein eller annan grunn.  Så eg vil prøve å skrive eit og anna brev her, til dei som måtte ønskje å lese det.  Eg tenkjer då helst på slekt og kan hende gamle vener, men er det andre som har så mykje tid til overs at dei vil lese om ein halvgamal mann som ikkje har sex, så for all del. "Folk e' løgne" som dei seier borti Rogaland. 

Namnet på dagboka har sjølvsagt lag på lag med meining.  Det er eg som seier det, trass alt. De veit kor djup eg er.  ^_^  Først og framst er det altså dette at det skulle ikkje ha vore bruk for ei eiga dagbok på norsk.  Dinest ville eg ha eit namn som ikkje var i bruk og aldri kom til å vere i bruk av andre.  Eit gamalt ord på eit døyande språk er ein god start.  Særleg sidan ordet "tarvlaus" er mest berre brukt i lovverket, og då helst i "utan tarvlaus dryging", som omsetjing for "uten unødig opphold". Det er ikkje noko minus om folk assosierer "dryging" med meg heller, for det å dra på foten, å hale ut og vente til siste liten er noko som kjem naturleg til meg, trur eg.

Men no har det altså drygt lenge nok med dette.